Mój pies się drapie – świąd u psa i jak sobie z nim radzić

Intensywny lub długo trwający świąd u psa jest jedną z najczęstszych przyczyn wizyt psich pacjentów w gabinetach weterynaryjnych. Niestety równie często objaw ten jest bagatelizowany – wielu właścicieli ma problem ze stwierdzeniem, czy drapanie się ich pupila stanowi powód do niepokoju.

Oczywiście to, że pies kilkukrotnie w ciągu dnia postanowi podrapać się za uchem, jest całkowicie normalne. Jeśli natomiast widzimy, że od dłuższego czasu czworonóg uparcie drapie lub wylizuje te same okolice ciała (zazwyczaj brzuch, łapy, uszy), a jego skóra jest zaczerwieniona, powinniśmy jak najszybciej udać się z nim do weterynarza. Dlaczego? Takiego psa skóra swędzi, piecze, a nawet boli 24 godziny na dobę, a drapanie jej tylko pogarsza sprawę.

Przewlekły świąd u psa może powodować u zwierzęcia realne cierpienie, dlatego nie należy go ignorować.

Świąd u psa – co może być przyczyną?

Świąd najczęściej jest objawem:

• alergii,
• nadwrażliwości na pasożyty, takie jak pchły czy świerzbowce,
• zapalenia skóry na tle grzybiczym lub bakteryjnym.

Przyczyny te bardzo często są ze sobą powiązane.

Alergia u psów zazwyczaj manifestuje się skórnie i powoduje tzw. atopowe zapalenie skóry (AZS). Skórę zwierząt dotkniętych tym schorzeniem charakteryzuje niedobór ceramidów, ubytki w warstwie rogowej naskórka, zmiany w składzie mikrobioty. Zaburzone są również funkcje ochronne ich błon śluzowych.

Ułatwia to kolonizację skóry patogenom, takim jak bakterie z rodzaju Staphylococcus (np. gronkowiec złocisty, będący jedną z najczęstszych przyczyn zapaleń uszu). Bakterie te wytwarzają enzymy powodujące dalsze uszkodzenia skóry, a w odpowiedzi na zakażenie nimi skórne limfocyty T uwalniają związki stymulujące rozwój zapalenia.

W ten sposób powstaje samonapędzający się cykl uszkodzeń bariery skórnej i indukcji stanu zapalnego. To on jest bezpośrednio wywołuje świąd u psa. Wyodrębnienie jednego czynnika powodującego świąd u psa jest więc zazwyczaj bardzo trudne lub nawet niemożliwe.

Na co może być uczulony pies?

Do alergenów, na które najczęściej uczulone są nasze psy, należą:

• roztocza,
• trawy,
• pyłki drzew i bylin,
• pleśnie,
• sierść, złuszczony naskórek.

Powszechne jest także uczulenie na ukąszenia owadów, takich jak pchły kocie, meszki, muchy domowe, mrówki, komary.

Aby dowiedzieć się, na co dokładnie ma alergię nasz pupil, możemy wykonać alergiczny test serologiczny. Identyfikacja czynnika wywołującego chorobę umożliwia jego wyeliminowanie z otoczenia lub rozpoczęcie antygenowej terapii swoistej – tzw. odczulania.

Odczulanie

Jest to jedyna skuteczna metoda przyczynowego leczenia AZS. Polega na podawaniu zwierzęciu alergenu lub mieszanki alergenów (najpierw we wzrastających dawkach, następnie tzw. dawki podtrzymującej), najczęściej podskórnie.

Dzięki temu zazwyczaj udaje się po pewnym czasie (który jest indywidualny dla każdego pacjenta) doprowadzić do tolerancji  alergenów, a tym samym pozbyć się świądu i innych objawów towarzyszących kontaktowi z nimi.

Jest to metoda szczególnie przydatna, gdy całkowite wyeliminowanie czynnika uczulającego z otoczenia zwierzęcia jest niemożliwe.

Niestety taka terapia może być dość kosztowna. Ponadto spora część alergenów (zwłaszcza pleśni) odpowiedzialnych za AZS u psów wciąż pozostaje niezidentyfikowana. Co więcej, świąd może być także objawem alergii pokarmowych (np. na mięso kurcząt, wołowinę, nabiał, jagnięcinę, czy jaja), wobec których ta metoda jest nieskuteczna.

Na szczęście istnieją inne efektywne metody radzenia sobie z alergią u psów – a tym samym z nękającym je świądem. 

Opieka nad psem z alergią

Jeśli lekarz weterynarii stwierdzi, że świąd u naszego psa jest spowodowany alergią, najprawdopodobniej zaleci zmianę diety. Istnieją specjalistyczne karmy dedykowane psom cierpiącym na alergię. Zawierają one m.in. hydrolizowane białko, pomagające ograniczyć ryzyko rozwoju niepożądanych reakcji na pokarm. Ponadto ich receptura wzbogacona jest składnikami wspierającymi funkcje ochronne skóry, co jest szczególnie ważne przy AZS.

Wspomniane wcześniej uszkodzenia skóry związane z tą chorobą ułatwiają bowiem alergenom przenikanie przez barierę naskórka i interakcję z położonymi głębiej komórkami układu odpornościowego. To stymuluje reakcję zapalną. Aby temu zapobiec, warto również uzupełnić dietę pupila w suplementy zawierające składniki takie jak kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6, cynk, witaminy B, biotyna.

W walce z alergiami kontaktowymi bardzo istotne jest także regularne usuwanie ewentualnych alergenów ze skóry oraz sierści pupila, aby zmniejszyć ryzyko podrażnienia nadwrażliwej skóry.

Wobec tego konieczne jest regularne (przy zaostrzeniu objawów choroby nawet co dwa-trzy dni) kąpanie pupila, z zastosowaniem odpowiedniego szamponu przeznaczonego dla skóry wrażliwej. Jeśli alergii skórnej towarzyszy zakażenie grzybicze lub pasożytnicze przez jakiś czas konieczne jest dodatkowo stosowanie specjalistycznego szamponu leczniczego.

Leczenie

W objawowym leczeniu psich alergii, podobnie jak w przypadku tych występujących u ludzi, można stosować leki steroidowe i przeciwhistaminowe. Mogą one powodować jednak szereg działań niepożądanych, takich jak senność czy niewydolność wątroby.

Aktualnie jedną z najbezpieczniejszych i najskuteczniejszych substancji stosowanych przy alergicznym świądzie u psów jest oklacytynib. Hamuje on aktywność cytokin mających udział w reakcji alergicznej/świądzie. Jest dostępny na rynku w formie tabletek, a jego codzienne stosowanie w większości przypadków pozwala na całkowite wyeliminowanie świądu.

Alternatywę stanowią np. podawane raz w miesiącu szczepionki zawierające lokiwetmab – przeciwciało blokujące aktywność jednej z cytokin prozapalnych, a tym samym działające przeciwzapalnie.

Aby znaleźć rozwiązanie najlepsze dla swojego pupila, konieczna jest konsultacja z lekarzem weterynarii, a często również wypróbowanie kilu różnych leków oraz uważna obserwacja tego, jak reaguje na nie organizm pupila. Jest to nieuniknione, jeśli chcemy zapewnić komfort życia psiemu alergikowi, gdyż niestety alergia jest chorobą nieuleczalną.

O zaburzeniach dermatologicznych przeczytasz także w artykule o alergii pokarmowej.

Jeśli weterynarz zaleci Twojemu psu specjalistyczną dietę, zachęcamy do zapoznania się z ofertą karm dla alergików sklepu Karmimy Psiaki. 100% z zakupów przeznaczamy na pomoc bezdomnym zwierzakom!